داشتن فرزند، یکی از مواردی است که در قانون تامین اجتماعی به آن توجه خاصی شده است و امکاناتی برای مستمری بگیران و بیمه شدگان در نظر گرفته شده است. حق عائله مندی یا همان حق اولاد یکی از مزایای حقوق و دستمزد شاغلان مشمول قانون کار محسوب می شود.

تمام کارگرانی که مشمول مقررات قانون کار هستند و برای آن‌ها بیمه تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود، علاوه‌بر حقوق خود، برخی مزایای رفاهی دیگر مانند حق اولاد دریافت می‌کنند. به حق اولاد حق عائله‌مندی نیز می‌گویند. میزان حق عائله‌مندی براساس مفاد قانون تأمین اجتماعی مشخص می‌شود. لازم به ذکر است که تمام کارگران مشمول این حق نمی‌شوند و این حق تنها به کارگرانی تعلق می‌گیرد که شرایط پیش‌بینی‌شده در قانون را دارا باشند. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی شرایط پرداخت حق اولاد می‌پردازیم.

حق اولاد کارگر چیست؟

به هزینه‌ای که برای مخارج فرزندان کارگرانی که بیمه شده‌اند پرداخت می‌شود، حق اولاد می‌گویند. مبلغی که به‌عنوان حق اولاد برای کارگران پرداخت می‌شود، مطابق قانون تأمین اجتماعی، معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر برای هر فرزند است.

تا قبل از سال ۹۲ حق اولاد تنها به دو فرزند تعلق می‌گرفت. اما از سال ۹۲ به بعد، تغییراتی در این قانون اعمال شده است و امروزه محدودیتی برای تعداد فرزندان وجود ندارد و کارگر برای تمام فرزندانش می‌تواند حق اولاد را دریافت کنند.

شرایط دریافت حق اولاد چیست؟

شرایطی برای دریافت حق اولاد کارگران تعریف شده است که اگر کارگر بیمه‌شده این شرایط را داشته باشد، می‌تواند برای هر فرزند خود حق اولاد دریافت کند. در این قسمت این شرایط را ذکر می‌کنیم و مورد بررسی قرار می‌دهیم.

•  هر کارگر برای دریافت حق اولاد باید به مدت ۷۲۰ روز پیشینه بیمه داشته باشد. بنابراین کارفرمایان باید قبل از اینکه هر اقدامی برای پرداخت حق اولاد کارگران خود بکنند، یک استعلام از پیشینه بیمه کارگر بگیرند. پس از آن اگر پیشینه بیمه کارگر بیشتر از ۷۲۰ روز بود، می‌توانند برای او حق اولاد پرداخت کنند. در این صورت اگر کارگری که تاکنون بیمه نبوده است و تازه‌ وارد کارگاهی برای کار شده که کارفرما او را بیمه می‌کند، تقریباً بعد از دو سال کار در آن کارگاه می‌تواند برای فرزندان خود حق اولاد دریافت کند.
•  حق اولاد یا حق عائله‌مندی فقط به کارگرانی تعلق می‌گیرد که تحت شمول قانون کار قرار می‌گیرند و بیمه تأمین اجتماعی دارند. به‌عبارت‌ دیگر، هر کارگری به هر دلیلی بیمه تأمین اجتماعی به او تعلق نگرفته است، مشمول حق اولاد نمی‌شود و نمی‌تواند آن را دریافت کند.
•  کارگرانی که برای فرزندان خود حق اولاد دریافت می‌کنند، باید بدانند که برای تمام فرزندان نمی‌توانند این حق را بگیرند. بلکه این حق تنها به فرزندانی تعلق می‌گیرد که سن آن‌ها کمتر از ۱۸ سال باشد.
• فرزندانی که بیشتر از ۱۸ سال سن دارند، اما هنوز مشغول به تحصیل هستند نیز این حق را دریافت می‌کنند.
• همچنین فرزندانی که بیماری خاصی دارند یا دچار نقص عضو هستند، درصورتی‌که گواهی کمیسیون پزشکی داشته باشند و اثبات شده باشد که توانایی کار کردن را ندارند، نیز مشمول حق اولاد می‌شوند.

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر، نفقه فرزند بر عهده چه کسی است؟ را بخوانید.